مختصری در خصوص علت وجود آفات و حشرات در جنگل های هیرکانی

جنگ بیولوژیک را باید جدی گرفت.

آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای یکی از مصادیق بسیار بارز و مهم” بیوتروریسم” در زمینه کشاورزی ومنابع طبیعی بویژه در کشور ما بوده است.

پست های قرنطینه ای ما در بنادر و گمرکات راه ورود رسمی آنهاست که باید همانند سایر مرزهای کشور(آبی٬خاکی وهوایی) به شدت و حساسیت مورد حفاظت قرار گیرند.

سامان صباحی
کارشناس ارشد صنایع چوب‌وکاغذ

رئیس هیئت مدیره شرکت ضدعفونی و دفع آفات نباتی صبامهر تالش

در حال حاضربخشی از چوب‌های مورد نیاز کشور ‌ما با وجود خطر بالقوه ورود آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای از طریق واردات از کشور روسیه تامین میگردد. آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای ممکن است از کشوری به کشور دیگر انتقال یافته و در مواردی باعث تخریب و خسارت سنگین به جنگل‌های کشور مقصد گردد.
“قرنطینه” یک واژه فرانسوی است که در لغت به معنای دوره چهل روزه برای جلوگیری از انتشار وسرایت بیماری‌های واگیر به کار میرود و در مورد انسان٬دام و گیاه تقریبا از روش و اصول مشترکی پیروی میکند. در بیشتر کشورها قرنطینه شامل اقدامات اولیه بهداشتی٬مقررات وقوانین مدرن و مصوبات بین‌المللی میباشد که برای این امر اجرا میگردد. قرنطینه اولین خاکریز و سد دفاعی یک کشور در مقابل هجوم آفات و عوامل بیمارگر بوده و شامل تمامی روشهایی است که باید برای جلوگیری از عوامل مذکور به کشور و همین‌طور جلوگیری از گسترش آنها به مناطق دیگر بکار گرفته شود.
در حال حاضر واردات چوب به کشور برای تامین نیاز صنایع و همین طور حفظ و صیانت از جنگل‌ها به ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است، از طرفی چوب و به‌خصوص پوست آن مأمن ومأوای بسیاری از آفات خطرناک میباشد. بنابراین جابجایی چوب آلات از کشوری به کشور دیگر بدون رعایت ضوابط قرنطینه‌ای میتواند خطرات بهداشتی بزرگی را برای جنگل‌ها ودر مواردی باغ‌ها ودرختان غیر مثمر کشور وارد کننده بوجود آورد.
مطالعات و گزارشات برخی از کشورها در مورد گونه‌های مختلف آفات خارجی در عرصه‌های مختلف به خصوص جنگل‌ها، و قراردادن برخی از آنها در فهرست آفاتی که حتی میتوانند به عنون سلاح بیولوژیک مورد استفاده قرار گیرند. بررسی سوابق در ایران نیز مٶید این موضوع است. به عنوان مثال میتوان به گزارش پنج گونه از سوسک‌های چوب‌خوار و یگ گونه سوسک پوست‌خوار از چوب‌های وارداتی از کشور روسیه که طی سال‌های ۱۳۷۸تا۱۳۸۰از گمرکات و مبادی مرزی شمال ایران وارد کشور شده‌اند اشاره نمود.
در کشور روسیه تعداد زیادی حشره چوب‌خوار وپوست‌خوار وجود دارند که در کشور ما در زمره آفات قرنطینه‌ای محسوب شده ودر صورت ورود میتوانند خسارت‌های بسیار مهمی را به جنگل‌های کشور وارد کنند.
باوجود تهیه آفات قرنطینه‌ای خارجی وبررسی و تحلیل خطر آنها توسط مراجع ذیصلاح در کشور ما٬همچنان ضرورت انجام تحقیقات جامع و مدرن روی تهیه فهرست آفات قرنطینه‌ای روش‌های مناسب نمونه برداری جهت تشخیص آلودگی، روش‌های کنترل آفات ویا بهینه کردن آنها و همینطور روش‌های کاهش و یا حذف آلودگی وجود دارد.
به عنوان مثال بهداشت محوطه گمرک(جمع‌آوری و حذف چوب‌های آلوده٬ترخیص سریع چوب‌ها٬دقت در ضدعفونی کردن با گاز متیل‌بروماید و مانند آن از موارد مهمی است که باید مورد توجه قرارگیرد.
باتوجه به مطالب ذکر شده باید اذعان نمود که آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای یکی از مصادیق بسیار بارز و مهم بیوتروریسم در زمینه کشاورزی ومنابع طبیعی بویژه در کشور ما بوده است و پست های قرنطینه ای ما در بنادر و گمرکات راه ورود رسمی آنهاست که باید همانند سایر مرزهای کشور(آبی٬خاکی وهوایی) به شدت و حساسیت مورد حفاظت قرار گیرند. (تا مجبور نشویم برای مبارزه با آنها مبادرت به سمپاشی اراضی جنگلی شده که این امر باعث از بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری میگردد).
اگر چه درحال حاضر قوانین، دستورالعمل‌ها٬استانداردها و تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی متعدد و لازم‌الاجرایی برای واردات چوب و فرآورده‌های آن وجود دارد ولی عدم اجرای دقیق این قوانین میتواند اثر بخشی آنها را با تردید مواجه کند. و…

پایان