به گزارش #صریح_خبر برداشت شن و ماسه همواره در استان های شمالی کشور با چالش های فراوان روبرو می‌باشد و برداشت شن در بسیاری موارد رانت ایجاد کرده است

این رانت گاهی در صدور مجوز است و گاهی پس از صدور مجوز و هنگام برداشت می باشد و گاهی نیز در انجام تعهدات می باشد

برداشت شن و ماسه از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت برای ۳ گروه از متقاضیان شرکت‌های دانه بندی، شهرداری‌ها و پیمانکاران پروژه‌های عمرانی صادر می‌شود

در راستای برداشت شن و ماسه در چند مرحله امکان تخلف وجود دارد که ضمن پیشگیری از آن ، در صورت ارتکاب تخلف انتظار میرود با خاطیان برخورد جدی شود

صدور مجوز خارج از ضوابط و با رانت و لابی :

اولین و مهمترین جایی که ممکن است رد نفوذ ، رانت و لابی در آن مشاهده شود مرحله صدور مجوز برداشت شن و ماسه می‌باشد که فساد را قانونی جلوه میدهد

مجوزهایی که توسط صنعت ،معدن و تجارت برای برداشت‌کنندگان شن و ماسه صادر می‌شود باید با ضوابط شرکت آب منطقه‌ای ، حفاظت محیط زیست و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هر استان مطابقت داشته باشد.

بنابراین صدور هرگونه مجوز جهت برداشت بی‌رویه مصالح شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها که خارج از ضوابط باشد خلاف می‌باشد و باید با صادر کننده مجوز برخورد قانونی صورت گیرد
یکی از مواردی که بیشترین آسیب به محیط زیست را زده و رانت ایجاد کرده است صدور مجوز خارج از ضوابط قانونی می‌باشد و با مدیرانی که بدون مطالعه و بدون توجه به بستر رودخانه و خارج از ضوابط اقدام به صدور مجوز برداشت نموده ، باید برخورد قانونی صورت گیرد و این مجوزهای خارج از ضوابط موجب شده تا دست مدیران شهرستانی برای هرگونه برخورد و نظارت بسته باشد
بنابراین در اولین مرحله باید بر صدور مجوزهای برداشت شن و ماسه نظارت کافی باشد تا خارج از ضوابط مجوزی صادر نشود و با خاطیان برخورد جدی شود و حتی پس از صدور مجوز ، دستگاه های نظارتی و قضایی می‌توانند بررسی کنند که آیا مجوز صادره بر اساس ضوابط بوده یا خیر؟ و در صورتی که خارج از ضوابط باشد با مدیر صادرکننده مجوز برخورد قانونی صورت گیرد

. برداشت شن و ماسه خارج از ضوابط مندرج در مجوز (سواستفاده از مجوز صادره)

پس از صدور مجوز ، هرگونه برداشت بی‌رویه مصالح شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها که خارج از ضوابط مندرج در مجوزهای صادر شده باشد، تحت پیگرد قانونی قرار گیرد

گاهی مجوز کاملا قانونی صادر شده است اما گیرنده مجوز با سواستفاده از آن اقدام به برداشت بی رویه شن و ماسه میکند و در نبود نظارت کافی یا احیانا همدستی ناظرین در ارتکاب تخلف ، اقدام به قاچاق شن و ماسه میشود

در این راستا برداشت شن باید دقیقا در مکان تعیین شده و به میزان تعیین شده انجام شود و خارج از آن مکان و بیشتر از حد تعیین شده در حکم برداشت فاقد مجوز می‌باشد

این گونه از برداشت ، برداشت قاچاق شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها تلقی می شود که بعد از شناسایی، متخلفان، باید به دادگاه معرفی و با آنان برخورد قضایی و براساس میزان تخلفی که صورت گرفته باشد، متخلفان جریمه و مجازات شوند
در این مرحله نیز اگر نظارت و دقت کافی صورت نگیرد ممکن است برداشت های بی‌رویه و غیر اصولی زیادی صورت گیرد که لازم است نظارت مستمر و کافی صورت گیرد

رعایت اصول زیست محیطی :

باید دستگاه ها و پیمانکاران دارای مجوز قانونی برداشت از رودخانه ها، مکلف به رعایت دقیق تمام بند های مجوز زیست محیطی باشند در غیر این صورت از فعالیت واحد های که موجب آلودگی ناشی از برداشت شن و دپوی شن وماسه، تخلیه وبارگیری وتردد کامیون حمل مواد معدنی و فعالیت ماسه شویی می شوند جلوگیری و برابر قانون با آنان برخورد شود
در این موارد حتی برداشت اصولی و عمق برداشت نیز باید رعایت شود تا از خطرات احتمالی پیشگیری شود

انجام تعهدات :
یکی دیگر از موارد مرتبط با برداشت شن و ماسه ، اتمام تعهدات و انجام پروژه تعیین شده می‌باشد و به موازات برداشت شن و ماسه ، پروژه نیز باید پیشرفت داشته باشد و این دو باید به موازات هم باشند

اغلب برداشت شن برای انجام پروژه ها می باشد ولیکن بسیاری از پیمانکاران صرفا به برداشت شن بسنده کرده و انجام پروژه با کندی صورت می‌گیرد و بسیار دیده شده که درصد پیشرفت پروژه به کندی می‌باشد اما برداشت شن با سرعت ادامه دارد که در این زمینه نیز باید دقت کافی صورت گیرد

بنابراین از اولین گام یعنی صدور مجوز تا برداشت نهایی و انجام تعهدات باید بر اساس ضوابط بوده و در این زمینه نظارت کافی دستگاه های ذیربط وجود داشته باشد و اهمال و سهل‌انگاری هر یک از دستگاه ها میتواند زمینه ساز فساد باشد

#صریح_خبر